از آنجاییکه معیارسنجش حقیقت عمل است ، آگاهان و مردم به ارتباط روند فعالیت محاکم از دو دیدگاه نظاره میکنند . یکی مجموع عملکرد های محاکم را از نظر قوانین بررسی میکند وآن دیگربرمبنای تأثیرات احکام و فیصله های محاکم در اجتماع ، نظریات خودرا ارایه میدارند . پیشبرد روند محاکمات به باور آگاهان بیشترغیرقانونی بوده ، اصولیت درپیشبر، د کار وعدالت درفیصله ها کم رنگ میباشد.
ارتباطات ، زور ، واسطه و پول درصدر فیصله ها و احکام جایگاه خاص خود را دارد ، دوسیه های جزایی ومدنی خلاف قانون برای مدت طولانی نگهداری میشوند ، جلسات علنی درمحاکم یا به نسبت عدم شفافیت و یا عاجز بودن قضات در تدویر جلسه کمتر مروج است ، کوشش بعمل میآید که فیصله ها واحکام پشت دروازه های بسته صورت بگیرد و بعد از صدور حکم در اسناد شصت و امضأ مدعی و مدعی علیه اخذ گردد ، یکی از عوامل دوران دوسیه ها در محاکم سه گانه غیرهادلانه بودن احکام میباشد و نگهداری دوسیه ها بشکل بی سرنوشت منبعی است برای استفاده جویان. انعکاس این همه اعمال غیر قانونی عواملی است که مردم را نسبت به محاکم بی باور ساخته وبین دولت ومردم فاصله ایجاد نموده و به همین مناسبت است که اکثر فیصله های قضایای مردم از طریق شورا های محلی صورت میگیرد .
مردم در مساجد ، مراسم فاطحه ، مجالس نکاح و غیره محافل درمورد محاکم وعملکردهای آن چنین ابراز نظر مینمایند . مدعی ومدعی علیه دردادن رشوه بخاطر انجام فیصله به نفع خویش به مسابقه وادار میگردند ، نخواستن حق هزار بار بهتر است ازمحکمه رفتن ، دادن عریضه به محکمه عرض کردن بالای خود است ، قبل از اینکه حق خودرا از طریق محکمه از مدعی علیه بخواهید با مدعییکه در محکمه دوسیه دارد مشوره نمایید ، زور و زر در محکمه برنده است . این بود قسمتی از نظریات مردم در رابطه به محاکم وقابل تذکر است اینکه صد ها مدعی از اقامه دعوا درمحکمه پشیمان شده ورسما از محکمه تقاضای توقف دوران دوسیه های خوش را نموده اند .