رشوت چیزی هست که همه مردم جهان از آن نفرت دارند و دین اسلام نیز این پدیده را یک عمل زشت توصیف کرده است.چنانچه حضرت محمد (ص) فرموده است "خداوند لعنت میفرستد بر رشوت گیرنده و دهنده آن". بدبختانه فساد در کشور ما به شکل گسترده رایج شده و مردم ما را زیادتر نسبت به کشور های دیگر جهان متاثر ساخته است. پس ازانکه افغانستان در سال 2009 و 2010 میلادی توسط بنیاد شفافیت به عنوان دومین و سومین کشور آلوده به فساد اداری علان شد، مسئولین و مقامات دیگر نتوانستند که ازین واقیعت انکار کنند که فساد در ادارات افغانستان به اوج خود رسیده و عرصه ای اداری و صحنه سیاسی کشور را به شدت آلوده نموده است.
فساد موجود در دفاتر دولتی روزبروز مشروعیت دولت را تهدید میکند، بالای رابطه مردم عادی و دولت تاثیرات بدی بجا گذاشته است. فساد باعث شده است تا کسانیکه قدرت و سرمایه دارند روزبروز سرمایه های شان بیشتر شده و نفوذ شان در داخل ادارات دولتی بیشتر شود و مردم غریب روزبروز از حق شان محروم شوند. مردم عام نتوانسته اند که از خدمات عامه که حق یک افغان هست و توسط دولت باید ارائه شود استفاده کنند. فساد در دفاتر دولتی خصوصا بخش های امنیتی، عدلی، قضائی و شاروالی ها بیشتر موجود است، چرا که مردم عام بیشتر در این دفاتر برای اخذ خدمات عامه مراجعه میکنند. اخذ رشوت توسط کمیشنکاران غیر رسمی و یا کارمندان دولت، مردم را ازرفتن به این دفاتر محروم ساخته است و حتی گذارشاتی موجود است که طالبان فساد و رشوت موجود در دولت را دلیل ساخته و مردم را بطرف خود میکشانند. بیشتر اوقات مردم برای حل منازعه های خود به دفاتر دولتی رجوع نمیکنند و برای حل دعوا های خود به فعالان غیر دولتی که همانا شورا های محلی، علمای دین، اشخاص بانفوذ محل و قوماندانان محلی مراجعه میکنند. نه تنها در شهر ها بلکه مردم دهات نیز در وقت حل دعوا های شان و یا مراجعه به دفاتر دولتی بخاطر دریافت خدمات عامه مجبوربه دادن رشوت شده اند. فساد موجود در صفوف پولیس و محاکم تاثیراتی ناگوار بالای زنده گی مردم داشته تا حد که بعضی خانواده ها از دسترسی به خدمات امنیتی و قضائی خود را محروم میدانند.
دولت افغانستان با همکاران جهانی نیز به این نتیجه رسیده اند که مبارزه با فساد در افغانستان بشکل جدی تری پیش برده شود. باراک اوباما رئیس جمهور آمریکا بعد از دومین انتخابات ریاست جمهوری افغانستان در (عقرب 1388) ادامه همکاری دولتش را با افغانستان اعلان نموده بود ولی مشروط براین که دولت افغانستان باید در مبارزه با فساد بیش از پیش باید جدی باشد. دولت افغانستان با ایجاد « کمیسیون نظارت بر استراتیژی مبارزه با فساد و ارتشا» و چندین اداره دیگر بخاطر اصلاحات اداری و مبارزه با فساد تلاش میکند که برای جهانیان نشان دهد که دولت در این راه برخورد جدی دارد. ولی تنها ایجاد دفاتر و شعار نمیتواند که فساد را در ادارات ازبین ببرد. بخاطر مبارزه با فساد اول باید که علت آن به صورت واقع بینانه در جامعه ریشه یابی شود و بعداَ دولت با تصمیم بسیار جدی درین راه عمل نماید.موضوع مهم دیگر اینکه در کشور ما تا حال حد و مرز فساد دقیقآ واضح نیست که فساد چه چیزی هست حتی اینکه ذهنیت مشترک در باب فساد هم نداریم. بسیاری اموری که در جامعه دموکراتیک فساد تلقی میشود در نزد مقامات عالی رتبه افغانستان به عنوان فساد شناخته نمیشود. به عنوان نمونه، مقرر نمودن اشخاص در بست های کلیدی به اساس روابط سیاسی و یا قومی، استفاده ازعراده جات دولتی در کارهای شخصی که از نظر اسلام نیز مورد قبول نیست ولی در جامعه امروز این کار عادی است .
داشتن قانون و آگاهی مردم نیز میتواند که رشوت را کاهش دهد، ولی این وقتی قابل تطبیق خواهد بود که اول دولت فانونمندی داشته باشیم، بعداَ هر فرد افغان از قانون آگاهی پیدا کند و رشوت ندهد و اگر به چنین کاری مواجه میشود باید برای ارگانهای بالاتر اطلاع دهد.
